WELK HUIDTYPE BEN JIJ?

Huidtype zelftest: Om je huid de juiste verzorging te kunnen geven, is het belangrijk te weten welk huidtype je hebt. Er zijn in totaal 6 huidtypes: De meest gekende zijn normale, droge en vette huid. Daarnaast hebben we nog de gecombineerde huid, de gedehydrateerde huid en de gevoelige huid.

Normale huid

Een normale huid is een ‘gezonde huid’. De textuur is glad met fijne poriën en heeft een uitgebalanceerde pH. Deze huid heeft geen pigmentvlekjes en is niet (over)gevoelig voor de zon. De huid is niet te droog of niet te vettig. Als je deze huid hebt, dan ben je gezegend! Dit huidtype komt minder frequent voor dan sommige mensen denken.

Vette huid

Overmatige talgafscheiding veroorzaakt huid die vettig en glanzend is. Deze huid wordt gekenmerkt door mee-eters, grote en verstopte poriën. De vette huid heeft meestal een hormonale oorsprong. In bepaalde gevallen kan het te wijten zijn aan een slechte reiniging. Vette huid is meestal gevoelig voor acné en dermatitis. Deze huid is meestal wat dikker dan een normale huid en iets minder gevoelig aan rimpels en couperose.

Droge huid

Een droge huid gaat gepaard met een ongelijke en doffe huidtint door onvoldoende talgproductie. De huid lijkt droog, gespannen en doorhangend te zijn. Verder wordt deze huid gekenmerkt door schilfering en is ze vatbaar voor pigmentvlekken. Dit huidtype wordt vaak genetisch bepaald. Toch, bij het ouder worden wordt de huid dunner en droger. Een natuurlijk proces zorgt dat ouderwordende mensen een droge huid krijgen. Wanneer de droge huid een gebrek heeft aan talg heeft deze huid meestal ook een gebrek aan vocht. Toch een droge huid dient anders behandeld te worden dan een gedehydrateerde huid.

Gedehydrateerde huid (vochtarme huid)

Een gedehydrateerde huid wordt gekenmerkt door een vochtverlies tot een niveau van 20% of minder. De huid voelt eveneens trekkerig aan nadat men uit de douche komt of wanneer de omgevingstemperatuur in een ruimte stijgt. Bij het ontstaan van een gedehydrateerde huid zal je dat vooral opmerken rond de ogen. Kleine rimpeltjes en fijne lijntjes beginnen te ontstaan. De rest van de huid kan wat blinken door de gespannenheid van de huid. Meestal komen er geen tot weinig schilfers voor op deze huid omdat de huid wel voldoende talg produceert.

Gecombineerde huid

De huid is soms droog en olieachtig vanwege de onevenwichtige pH. Soms lijkt de huidstructuur ‘vuil’, dof en mat. De T-Zone is vatbaar voor acne en mee-eters, grote poriën en puistjes. Dit is de vette zone. Rond de ogen, wangen en kaken kan de huid dan weer droog zijn. Deze zijn dan vatbaar voor fijne lijntjes. Omdat het voorkomen van zowel een droge en vette huid mogelijk is, noemt men dit huidtype een gecombineerde huid.

Gevoelige huid

Deze huid reageert snel op zon, nieuwe producten, wrijving, allergenen en voeding (vb. sterke kruiden). De huid wordt snel rood met plekjes tot gevolg die kunnen lijken op eczeem. Deze huid is ook heel gevoelig aan seizoenschommelingen (weer en wind).

Buitenbeentje: Couperose huid

Een buitenbeentje die meestal niet onder de algemene huidtypes wordt omschreven, is de couperose huid. De huid wordt gekenmerkt door een rode neus en rode kaken. De haarvaatjes zie je net onder het huidoppervlak liggen. Het is dus een dunne, gevoelige en fragile huid. Onder invloed van bepaalde factoren zoals zonlicht, temperatuurschommelingen, alcohol, intensief sporten, het eten van scherpe kruiden, roken, veel koffiedrinken etc. wordt de huid rood. Wanneer er effectief ontstekingen ontstaan, dan spreekt men van ‘rosacea’.

Doe de zelftest (visueel) voor het bepalen van je huidtype

Om je huidtype te bepalen dien je de huid goed te observeren. De nacht ervoor zorg je dat de huid heel goed gereinigd is. Gebruik geen enkel verzorgingsproduct of nachtcrème. Ga naar bed in zo’n natuurlijk mogelijke omstandigheden. Dus zonder airco of andere factoren die je huid kunnen beïnvloeden. De volgende morgen sta je op en onderzoek men de huid. Doe dat voor een spiegel in een goed verlichte ruimte. Neem eventueel een vergrootspiegel bij de hand. Het observeren van de huid begint met de talgsecretie. Die bepaalt of je een normale, vette, droge of gemengde huid hebt.

Bekijk de huid in het midden van je gezicht. Deze zone wordt de T-zone genoemd: het voorhoofd, de neus, de zone rond de neus en de kin. Vervolgens bekijk je ook de C-zone. Dat zijn de wangen en de kaaklijnen. Met pas gewassen vingers ga je over je huid. We gaan voelen of de huid droog of net vettig aanvoelt. Stel je de volgende vragen: 

1. Is de huid op de T-zone olieachtig alsook op de C-zone?
2. Dit wijst op een vette huid.
3. Is de huid op de T-zone olieachtig maar eerder droog op de wangen en kaaklijnen?
4. We spreken van een gemende huid hoewel deze ook kan wijzen op een normale huid.
5. Voelt de huid nergens vettig aan?
6. Dan heb je mogelijks een droge huid.

Vervolgens kijken we naar de uitstraling, de elasticiteit, eventuele allergieën, bloedvaatjes, irritaties, vergrootte poriën die voorkomen. Vergelijk de resultaten met de kenmerken van elk huidtype.

1. Heeft de T-zone grote poriën, mee-eters, de huid glimt en ziet er niet zo fris uit, dan heb je te maken met een vette huid, mogelijk gecombineerd met acné (puistjes). Het smeren van olieachtige producten op je gezicht maakt acné alleen maar erger. Deze huid vormt niet zo snel rimpels in vergelijking met een normale tot droge huid.
2. De huid voelt goed aan, het ziet er uitgerust en fris uit? Dan heb je een normale huid. Voelt de huid op de een of andere manier toch een beetje strak aan maar ziet het er voor de rest goed uit, dan kan dat een teken zijn dat de huid aan het veranderen is naar een droog huidtype.
3. De huid kan wat gevoelig zijn, een beetje rood en wat geïrriteerd. Dat komt omdat de huid dun is en snel beschadigd geraakt. Soms zijn de bloedvaatjes onder de huid eveneens zichtbaar (couperose). De huid kan zelfs op bepaalde plaatsen afschilferen. Hierdoor kan jeuk ontstaan. Een droge huid is niet vettig maar voelt zacht aan. De huid heeft fijne poriën en bevat meestal geen onzuiverheden. Vaak lijken deze mensen wat ouder omdat ze sneller te maken hebben met rimpels. Deze kenmerken wijzen op een droge of zeer droge huid. Dit laatste wordt ook Xerosis genoemd.
4. Mogelijk is de huid gedehydrateerd maar produceert het voldoende of zelfs overmatig talg. De huid ziet er dof uit hoewel de huid vettig aanvoelt. Meestal bevat de huid fijne lijntjes of rimpeltjes. De huid is gevoelig en sneller vatbaar voor veroudering en diepe rimpels. Wanneer je een hydraterende crème of gel gebruikt, zal deze ook supersnel in de huid binnendringen. Een extra test om na te gaan of je huid gedehydrateerd is, is de knijptest. Neem met 2 vingers je huid vast en trek deze zachtjes wat naar boven. Laat de huid vervolgens los en kijk of de huid snel in zijn normale vorm terugkeert. De huid kan op bepaalde plaatsen wat ingezakt lijken. Als dat het geval is, dan heeft men te maken met een gedehydrateerde huid (vaak gepaard gaande met een vermindering van collageen, hyaluronzuur en huidlipiden).
5. Een gevoelige huid kan men herkennen door ’s morgens water op het aangezicht te brengen. Het gezicht zal branderig en geïrriteerd aanvoelen. Het aanbrengen van een hydraterende crème kan leiden tot rode plekken met schilfers tot gevolg. Dit huidtype gaat vaak gepaard met een droge huid en een tekort aan vocht. Ze is zeer gevoelig voor seizoens- en weersomstandigheden.

Probeer nu zelf je huidtype te bepalen. Vergeet niet dat het huidtype sowieso verandert met de leeftijd maar ook door omgevingsfactoren en levensstijl. Bij twijfel doe je de zelftest opnieuw.

Trekkerige huid – gelaat	x	x	x
Trekkerige huid – enkel wangen/ogen	x	x
Schilfers	x		x				x
T-zone vettig en zwarte puntjes				x	x
Glimmende huid		x		x	x
Acné				x
Rode en geïrriteerde huid			x				x
Fijne lijntjes	x	x
	Droge en gedehydrateerde huid (vocht en vet tekort)	Gedehydrateerde huid (vocht te kort)	Droge huid (vet te kort)	Acnéhuid	Vette huid	Normale huid	Gevoelige huid

Tabel: Overzicht kenmerken huidtypes (Raphaëlla Goyvaerts).

ONDERZOEKSLABO

Biofysische metingen van de huidcellen, kunnen de functionele eigenschappen van de huid onderzoeken en ook de eventuele veranderingen die hierin plaatvinden. Voorbeelden van biofysische metingen zijn: echografie, cutometrie, dermoscopie, franjeprojectie, confocale microscopie, Raman spectroscopie, fotografie en infraroodspectroscopie.

DSI (Dry Skin Index)

DSI is een verzameling van scoresystemen voor de bepaling van de ernst van droge huid. Al deze systemen zijn gebaseerd op visuele beoordelingen van het huidoppervlak. De beoordeling kan door de patiënt zelf of door een zorgverlener gedaan worden. In de literatuur vindt men verschillende scoremodellen terug die samen of afzonderlijk gebruikt worden. Enkele voorbeelden zijn: 

1. Black and Gaspar Foot Assessment Tool (BGFAT), Braun et al., 1982
2. Skin Condition Data Form (SCDF), Frantz et al., 1986
3. Bauman Skin Type Indicator (BSTI), Baumann 2008
4. Wehr Xerosis Grading Scale, Wehr et al., 1986
5. Specific Symptom Sum Score (SRRC) system is ontwikkeld door de Europese groep van Efficacy Measurement of Cosmetics and other Topical Products (EEMCO), Serup, 1995

Na verloop van tijd kon men concluderen dat de verschillende aspecten van droge huid en zeker bij aandoeningen zoals dermatitis, eczeem, ichtyosis niet omvat kan worden in één enkel scoresysteem. Er was nood om een meer gestandaardiseerd systeem te ontwikkelen dat door alle wetenschappelijke instituten kon gebruikt worden en vergelijkbare resultaten kon opleveren.

Het meest gebruikte scoremodel in wetenschappelijk onderzoek, is dat van Serup: EEMCO guidance for the assessment of dry skin (xerosis) and ichthyosis: clinical scoring systems (3). Vele hebben dan ook de EEMCO overgenomen als standaardreferentie waarbij de evaluatie van de droge huid, bestaat uit volgende testsystemen:

Testen uitgevoerd door de cliënt/patiënt – lokaal:

• Visuele analoge schaal (zonder onderverdelingen): De cliënt geeft zijn bevindingen aan op een lijn van 10 cm. Links van de lijn staat voor ‘geen droge huid’ en rechts van de lijn staat voor ‘extreem droge huid’.

Testen uitgevoerd door de zorgverlener – lokaal:

• Visuele schaal (met onderverdelingen): Onderverdeling van 1 tot 10 waar ‘0’ staat voor geen droge huid. Dit systeem is vergelijkbaar met het analoge systeem behalve dat er nu wel duidelijk onderverdelingen worden gemaakt van 1 tot 10.
• Overal Dry Skin Score (ODS): Dit visueel scoresysteem maakt een klinische beoordeling van de ernst van droge huid met behulp van een vijfpuntenschaal. Een score van ‘0’ duidt op geen droge huid, terwijl een score van ‘4’ duidt op ernstige huidruwheid met grote schilfers, ontstekingen en kloven.
• Specific Symptoom Sum Score (SRRC), systeem waarin men 4 categorieën dient te scoren: schilfering, roodheid, ruwheid en barstjes. Per categorie geeft men een scoren van 0 tot 4 waarbij de score 0 = geen en 4 = extreem.

Testen uitgevoerd door zorgverlener – gehele lichaam:

• De ernstindex (DASI=Dry Area Severity Index) is voor dermatologische evaluatie van het gehele huidoppervlak en wordt gebruikt bij huidaandoeningen zoals psoriasis waar de huidaandoening over het gehele lichaamsoppervlak kan waargenomen worden. Ook hier worden de 4 categorieën: schilfering, roodheid, ruwheid en barstjes, gescoord van 0 tot 4. De test wordt uitgevoerd voor de 4 lichaamszones: Hoofd en hals, bovenste ledematen, romp en onderste ledematen. Alle scores worden bij elkaar opgeteld. Bij psoriasis wordt dit de PASA=Psoriasis Area Severity Index genoemd.

Dit testsysteem kan voor allerlei droge huidaandoeningen toegepast worden. Aan de hand van die score(s) kan de ernst van de huidproblemen gescoord worden en kunnen de juiste huidverzorgingsproducten of medicatie aanbevolen worden.

DASI calculators vindt men online op het internet.